Eerder gepubliceerd op 13 september in Trouw: In Brazilië is X op last van de rechter offline gehaald. De baas van X, Elon Musk, zegt dat het vrije woord daardoor in gevaar is. Hoe democratisch is zo’n verbod? X staat op zwart in Brazilië. Nadat X-baas Elon Musk weigerde om accounts met desinformatie en haatzaaiende…
Immanuel Kant
We zijn vrijer dan ooit, maar juist dán, zegt Sartre, heb je plichten
Eerder gepubliceerd op 7 september in Trouw: Hardop denkend verdedigde Jean-Paul Sartre in 1945 zijn existentialisme. Blijft deze filosofie urgent als ethisch richtsnoer? Een gesprek met Sartre-vertaler Ger Groot. Op 29 oktober 1945 werd de entree van de Parijse zaal Les Centraux versperd door honderden mensen die binnen wilden komen. Stoelen versplinterden, bezoekers vielen in…
Hoe ethisch is oorlogsvoering met drones?
Eerder gepubliceerd op 15 augustus in Trouw: Piloten die drones afvuren vanaf een computer, blijven zelf letterlijk buiten schot. Dat spaart levens, zo zeggen verdedigers van het gebruik in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Maar hoe ethisch is het om niet meer oog in oog met de vijand te staan maar op afstand militaire…
Hoe autonoom kun je als burger zijn?
Eerder gepubliceerd op 12 april in Trouw: Soevereine burgers willen af van elk staatsgezag. Hoe ver kan je burgerlijke autonomie oprekken? Twee filosofen laten hun licht schijnen op de kwestie. AIVD, politie en Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid sloegen dinsdag alarm met een analyse van Nederlandse burgers die zichzelf ‘autonoom’ of ‘soeverein’ verklaren. Tienduizenden soevereinen…
Verspelen westerse machten hun morele gezag bij de oorlog in Israël?
Eerder gepubliceerd op 24 november 2023 in Trouw: De VS willen geen humanitaire pauzes, Nederland levert onderdelen voor F-35-jets aan Israël waarmee mogelijk bombardementen op Gaza uitgevoerd worden. Verspeelt het Westen morele autoriteit bij de oorlog in Israël? Twee filosofen geven antwoord. Nederland levert onderdelen voor F-35-jets aan Israël, en is daarmee ‘waarschijnlijk direct betrokken…
Ethan Hunts morele mission impossible in het ai-tijdperk
MISSION: IMPOSSIBLE – DEAD RECKONING, PART I (regie: Christopher McQuarry). ‘Gegist bestek’, dat blijkt de Nederlandse vertaling te zijn van DEAD RECKONING, zo leerde ik van de ondertiteling. De term slaat op een schatting van de positie van een voer- of vaartuig aan de hand van vertrekpositie, koers en afgelegde afstand. Precies deze schatting wordt…
Een wereld met artificiële intelligentie, is die nog kenbaar?
Eerder gepubliceerd op 12 mei in Trouw: In het Filosofisch elftal legt Trouw een actuele vraag voor aan twee filosofen uit een poule van elf. Vandaag: zet artificiële intelligentie het Verlichtingsideaal van een kenbare wereld op losse schroeven? Eerder dit jaar ging het beeld viraal op internetfora: een foto van paus Franciscus in een patserige…
Nóg een kind op aarde, kun je dat als ouder moreel verantwoorden?
Eerder gepubliceerd op 28 april in Trouw: In het Filosofisch elftal legt Trouw een actuele vraag voor aan twee filosofen uit een poule van elf. Vandaag: wat zegt de ethiek over het krijgen van kinderen in tijden van klimaatcrisis? Uit onderzoek blijkt dat bijna vier op de tien jongeren twijfelen of het raadzaam is om…
‘Op hun vijfendertigste staan veel jonge mensen ineens met lege handen’
Eerder gepubliceerd op 21 november 2022 in Trouw: ‘Iemand zijn’, luidt de titel van het nieuwe boek van levenskunstfilosoof Joep Dohmen. Hij stelt dat individuen zich laten piepelen door de machten van markt en technologie. Is Bildung de remedie? Een gesprek. Maurice van Turnhout “Hoe gaat het met je?”, vraagt Joep Dohmen. De meeste mensen…
‘We zijn verstrikt in een destructief denkpatroon’
Interview gepubliceerd in het novembernummer van Filosofie Magazine: Alleen radicale verandering behoedt ons voor klimaatrampen, zegt historicus Philipp Blom. Welk verhaal is groot genoeg om ons hiervan te doordringen? Wij voeren een oorlog tegen de toekomst,’ schrijft Philipp Blom in zijn jongste essay Het grote wereldtoneel. ‘Wij veroveren en bezetten een territorium en buiten het…
René ten Bos: ‘De menselijke extinctie wordt rommelig en bloederig’
Interview gepubliceerd in het meinummer van Filosofie Magazine: Moraliseren wil René ten Bos niet, maar we kunnen de dreigende extinctie van mens en dier niet langer negeren. De filosoof met tatoeages van de uitgestorven buidelwolf schreef een boek over een onderwerp dat te weinig aandacht krijgt. ‘Ik voel wel droefenis, hoor, bij het uitsterven van de soorten.’…
Moet ik straks mijn eigen dood regelen?
Eerder gepubliceerd op 31 december 2018 in Trouw: De zorg stelt lastige morele dilemma’s. Moet ik voor vader zorgen? Wie krijgt die dure medicijnen? Houdt de roker recht op zorg? Slot in de serie ‘Voor wie moet ik zorgen?’ Vandaag: verruiming van euthanasie heeft een keerzijde, stelt ethicus Theo Boer. ‘Hoe wanhopig zal ik straks…
‘Naastenliefde is te hoog gegrepen voor de mens’
Eerder gepubliceerd op 19 februari in Trouw: Zijn de christelijke deugden nog relevant in een seculiere samenleving? Filosoof Joep Dohmen richt zich liever op humanistische waarden. Maurice van Turnhout Interview Filosoof Paul van Tongeren vindt de tijd rijp voor een herwaardering van de ‘theologale’ christelijke deugden geloof, hoop en liefde. “Dat de christelijke cultuur niet…
Filosofie is een probleem van gezonde mensen
Eerder gepubliceerd op 25 augustus in Trouw: Ik ben psychopaat, schrijft de Amerikaanse neurobioloog James Fallon, en daarom snap ik essentiële filosofische problemen niet. Kunnen mensen een biologische handicap hebben bij het begrijpen van filosofie? Maurice van Turnhout Populair-wetenschappelijke boeken over psychopaten zijn niet aan te slepen. Van titels als ‘Help! Mijn baas is gestoord’…
‘Kierkegaard gaf mij frisse kijk op het calvinisme’
Op woensdag 17 juli gepubliceerd in Trouw: In het tweehonderdste geboortejaar van de Deense filosoof en theoloog Søren Kierkegaard spreekt Trouw met mensen over de invloed van Kierkegaard. Vandaag: schrijver en gedragsbioloog Maarten ’t Hart. “Ik leerde Kierkegaard kennen via een boekje dat wij op de middelbare school hadden voor de godsdienstlessen,” vertelt ’t Hart. “Dat boekje heette:…